Lakierowanie czy olejowanie – jak zabezpieczyć podłogę?

Wszystkie przedmioty wykonane z drewna warto zabezpieczyć przed wpływem czynników zewnętrznych, które mogą wpłynąć na ich żywotność i wygląd. Im bardziej intensywnie będzie eksploatowany konkretny wyrób, tym większa będzie rola zastosowanej ochrony powierzchni. Szczególne środki należy podjąć przy wykończaniu podłóg z litego drewna, a także wykonanych z niego stopni schodów czy podestów. Warto też pamiętać, że poza poprawą właściwości użytkowych drewna stosowane preparaty mogą wpłynąć na jego wygląd, a tym samym dopasować go w pełniejszym stopniu do oczekiwań użytkownika i planowanego efektu wizualnego. W przypadku metod stosowanych do ochrony podłóg największą popularnością cieszy się olejowanie oraz lakierowanie podłóg drewnianych. Przekonajmy się, jakie zalety mają oba te sposoby i sprawdźmy, który z nich może okazać się lepszy w konkretnych przypadkach.

Specyfika podłóg zabezpieczanych za pomocą olejowania

Drewno jest jednym z popularniejszych materiałów wykończeniowych stosowanych do układania podłóg, wykonywania okładzin ściennych oraz różnych elementów dekoracyjnych. Użytkownicy cenią je przede wszystkim za naturalny charakter i ciepło, które wprowadza do wnętrz. Dla większości osób liczy się także niepowtarzalny wygląd każdego kawałka drewniana związany z rysunkiem słoi, układem sęków i wybarwieniem. Drewno ma również dobrą wytrzymałość mechaniczną i sporą odporność na działanie czynników zewnętrznych. Jego powierzchnia wymaga jednak zabezpieczenia przed mającą największy wpływ na stałość wymiarów i wygląd drewna wilgocią, a także osadzaniem się zabrudzeń, ścieraniem i drobnymi zarysowaniami. Wśród różnych możliwych sposobów ochrony drewna największą popularnością cieszą się olejowanie i lakierowanie.

Zabezpieczenie podłogi za pomocą olejowania polega na zmianie właściwości zewnętrznej warstwy drewna. Używany do tego celu olej ma za zadanie wniknąć w strukturę materiału i dzięki swojemu składowi sprawić, że stanie się on mniej wrażliwy na zabrudzenia i wilgoć. Olej wnikający w drewno powoduje, że staje się ono bardziej odporne na nasiąkanie wodą, a jednocześnie nie przyjmuje innych obcych substancji, takich jak osadzający się kurz czy drobne pyłki.

Wielką zaletą olejowania jest to, że powierzchnia zabezpieczonego w ten sposób drewna utrzymuje swoją niezwykle przyjemną w dotyku, naturalną fakturę. Drewno może również swobodnie pracować, zmieniając swoje rozmiary wraz z rosnącą lub malejąca wilgotnością powietrza. Plusem jest również fakt, że olejowanie umożliwia wyeksponowanie usłojenia i naturalnego wybarwienia drewna, często bardzo je podkreślając. Dostępne są zarówno oleje bezbarwne, które w niewielkim stopniu zmieniają wygląd wykończanej podłogi, jak i zawierające barwniki, które mogą dodatkowo koloryzować deski czy parkiet.

Nanoszenie oleju nie jest zbyt kłopotliwe, wymaga jednak specjalnego przygotowania podłogi. Musi być ona odpowiednio wycyklinowana, tj. oszlifowana papierami ściernymi o różnej gradacji, tak by uzyskać nie tylko jednolitą powierzchnię, ale również właściwą gładkość. Olej jest na podłogę zawsze nanoszony wzdłuż słojów drewna, wymagane jest ponadto duże doświadczenie w dobieraniu odpowiedniej ilości preparatu. Co ważne olej musi być nakładany w kilku warstwach, a cała procedura powinna być systematycznie powtarzana.

Olejowanie podłogi pozwala na uzyskanie bardzo ciekawych efektów wizualnych oraz nadaje drewnu naturalny i surowy charakter. Olej, w zależności od rodzaju użytego do jego produkcji rozpuszczalnika może w większym lub mniejszym stopniu zabezpieczać podłogę przed uszkodzeniami mechanicznymi i zarysowaniami. Warto jednak pamiętać, że ochrona będzie na niższym poziomie niż przy użyciu lakieru. W przypadku zarysowań podłogę będzie można odnowić jedynie miejscowo, bez konieczności uciążliwego cyklinowania całości. Podłoga zabezpieczona za pomocą oleju musi być odpowiednio czyszczona i pielęgnowana. Olejowanie należy systematycznie ponawiać.

Podłogi olejowane sprawdzą się najlepiej we wnętrzach, które nie są zbyt intensywnie użytkowane. Będą znakomitym rozwiązaniem do większych pomieszczeń, gdzie przechodzące osoby nie poruszają się stale po tym samym niewielkim fragmencie. Zabezpieczenie olejem nie zawsze sprawdzi się tam, gdzie na podłogę wchodzi się bezpośrednio z zewnątrz, a zatem przy drzwiach wejściowych i tarasowych.

Charakterystyka podłóg chronionych lakierem

Lakierowanie podłogi zapewnia ochronę na nieco innej zasadzie niż olejowanie. W tym przypadku na powierzchni drewna tworzona jest dodatkowa powłoka, która z jednej strony przylega ściśle do materiału, z drugiej tworzy warstwę, która stanowi swego rodzaju barierę ochronną. Bufor w postaci lakieru sprawia, że drewno jest znacznie bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne – udary i zarysowania. W razie kontaktu z twardym lub ciężkim przedmiotem uszkodzeniu ulega w pierwszym rzędzie lakier.

Ze względu na to, że lakier stanowi warstwę ułożoną na powierzchni materiału, ważne jest, żeby jego elastyczność była na tyle duża, aby zapobiegała pękaniu przy zmianie wilgotności czy obciążeniu podłogi. Cechy te zależą w dużej mierze od rodzaju żywic zastosowanych przy produkcji lakieru. Dostępne są lakiery epoksydowe o bardzo dobrej elastyczności i odporności, których wadą jest jednak wymóg dość długiego wietrzenia. O wiele częściej wybiera się lakiery na bazie żywic poliuretanowych, które gwarantują dobrą elastyczność, choć ich wytrzymałość na ścieranie może być nieco mniejsza.

Stosowanie lakierów zapewnia powłokę, która znakomicie chroni przed wodą oraz zanieczyszczeniami. Jej zaletą jest niewątpliwie wysoka wytrzymałość oraz bardzo łatwa pielęgnacja. Podłoga, która została polakierowana, przez długie lata nie będzie wymagała bardziej rozbudowanych zabiegów konserwacyjnych. Plusem użycia lakieru jest również szeroka paleta możliwości, jeśli chodzi o rodzaj wykończenia. Lakiery są dostępne w wersjach z wysokim połyskiem, półmatowych i matowych. Warto pamiętać, że rodzaj wykończenia ma znacznie wyłącznie pod względem wizualnym i nie przekłada się na wytrzymałość powłoki. Podłoga błyszcząca w mniejszym stopniu rozprasza padające na nią promienie światła i w związku z tym rozjaśnia wnętrze. Wykończenie matowe powoduje, że światło odbija się nierównomiernie i nie daje wrażenia połysku.

Lakierowanie drewna daje zwykle większe możliwości wpływania na wygląd całej powierzchni niż olejowanie. Lakiery mogą zarówno podkreślać naturalny wygląd i charakter drewna, jak i w dużym stopniu go zmieniać koloryzując drewno czy niwelując różnice w zabarwieniu. Warto jednak pamiętać, że rodzaj lakieru powinien być dobrany nie tylko do wymagań estetycznych użytkowników, ale także do rodzaju drewna, a nawet wielkości elementów, z których ma być wykonana podłoga.

Ze względu na swoją dobrą odporność na czynniki zewnętrzne i uszkodzenia mechaniczne podłogi wykończone lakierem sprawdzą się w niemal każdym zastosowaniu. Nie ma przeszkód, by używać ich w intensywnie eksploatowanych przejściach, czy w miejscach narażonych na kontakt z większą ilością zanieczyszczeń. Decydując się na podłogę lakierowaną, trzeba jednak mieć na uwadze fakt, że w tym przypadku znacznie trudniej będzie uzyskać efekt pełnej naturalności powierzchni.